شناسنامه مقابله
محورهای موضوعی :عارف صحت 1 , سید مصطفی داوود الموسوی 2
1 -
2 -
کلید واژه: مقابله متن, متن پژوهی,
چکیده مقاله :
مقابله یا نمونه‌خوانی متن، به تطبیق دو متن با یکدیگر اطلاق می‌شود؛ خواه هر دو نسخه خطّی باشد یا چاپی یا الکترونیک و یا تلفیقی از این‌ها. مقابله یکی از مراحل پژوهش‌های متن‌محور حدیثی است. وجود خطاهای احتمالی از ناحیه کاتبان و ناسخان، ضرورت مقابله را دوچندان می‌کند. ارزش‌گذاری نسخه از حیث قدمت، رفع ابهامات خوانشی، کم شدن خطاهای نگارش، زمینه‌سازی برای تبار پژوهی نسخه‌های خطّی و چاپ‌ها از فواید مقابله است. گاهی یک متن چند بار مقابله می‌شود. در صورت اختلاط این مقابله‌ها، جمع‌بندی و تقویم النص که جزو مراحل پایانی متن‌پژوهی حدیثی است، مشکل شده و با آسیب عدم دقّت مواجه خواهد شد. برای کم شدن احتمال خطا در روند کار مقابله، لازم است اطّلاعاتی به عنوان شناسنامه هر مقابله ثبت شود. برخی از این اطّلاعات، قبل از شروع به مقابله، بخشی در اثنای آن و تعدادی پس از پایان کار تکمیل می‌شود. این شناسنامه، شامل اطّلاعاتی از متون و نسخی است که مقابله می‌شود. همچنین اطّلاعاتی کلّی از روند مقابله را در بر دارد و در صفحه اوّل هر مقابله، قرار داده می‌شود.